EBU HANİFE HAKKINDA

Davetçi: Ebu Hanife ve İbn-i Hazm’ın ashabı (takipçileri) ve daha niceleri, sürekli olarak imam Malik ve imam Şafii’ye dokunmuş ve ayıplarını söylemişlerdir. Aynı şekilde imam Şafii’nin ashabından olan imam Haremeyn ve imam Gazali ve diğerleri, Ebu Hanife ve imam Malike dokunmuş ve ayıplarını zikretmişlerdir. Şimdi alicenabınıza soruyorum; “İmam Şafii, Muhammed bin Gazali ve Carullah Zemahşeri nasıl insanlardı?”

Hafız: Seçkin alim ve fakihlerinden olup aynı zamanda cemaatın imamlarındandırlar.

Davetçi: İmam Şafii, Ebu Hanife hakkında şöyle söylüyor: “Müslümanlar arasında Ebu Hanife’den daha uğursuz birisi dünyaya gelmemiştir.”
Yine başka bir yerde şöyle söylüyor: “Ebu Hanife’nin ashabından olan şahısların kitaplarına baktım ve onların içerisinde Allah’ın kitabına ve Peygamber’in sünnetine aykırı olan 130 sayfa gördüm.”
Ebu Hamid Gazali “Menhul’un- fi İlm’il Usul” adlı kitabında şöyle söylüyor: “Ebu Hanife şeriatın altını üstüne getirerek onu perişan etti, şeriatın yolunu değiştirdi ve şeriatın bütün kanunlarını, icat ettiği bir takım asıllarla (kaidelerle) viran etti. Herkes böyle bir işi kasıtlı ve yaptığının bilincinde olduğu halde helal bilerek yapar ve yaptığı işi de helal bilirse kafidir. Herkes böyle bir işi helal bilmeyerek yaparsa fasıktır.”

Gazali bu konuda Ebu Hanife’yi yeren ve onu fıskla suçlayan bir takım sözler yazmıştır. Ama ben onları nakletmek istemiyorum.
Sizin büyük alimlerinizden olan “Keşşaf Tefsiri”nin yazarı Zemahşeri “Rabi’ul- Ebrar” kitabında şöyle yazmıştır; Yusuf bin Ebsat diyor ki; “Ebu Hanife Hz. Peygamber’in hadisleriyle çelişen dört yüzden fazla hadis nakletmiştir.”
Yine Ebu Yusuf diyor ki; Ebu Hanife şöyle buyurdu: “Peygamber beni görseydi, benim söylediklerime tabi olurdu!”
Ebu Hanife’yi yeren birçok sözler sizin büyük alimlerinizin kitaplarında mevcuttur. Ebu Hanife veya diğer üç mezhep imamları hakkında Gazalinin “Menhul” kitabına, Şafii'nin “Nuket’uş- Şerife” kitabına, Zemahşeri’nin “Rabi’ul- Ebrar”ına ve İbn-i Cevzi’nin “Müntezam” kitabına müracaat edebilirsiniz. Hatta Gazali “Menhul” kitabında daha ileri giderek diyor ki; “Ebu Hanife’nin sözlerinde birçok hata vardır. O hadis, lügat ve nahiv ilimlerini de bilmiyordu.”
Yine o şöyle yazmış: “Ebu Hanife (Kur’ân’dan sonra dinin esas ve temeli olan) hadis ilmini bilmediğinden dolayı kıyasa baş vuruyordu. Oysa kıyasla ilk amel eden şeytandı.” (Öyleyse kim kıyasla amel ederse, şeytanla haşır olacaktır.)
İbn-i Cevzi “Müntezam” kitabında şöyle diyor: “Herkes Ebu Hanife’nin hataları konusunda ittifak etmiştir. Ama onu hatalarından dolayı suçlayanlar üç gruba ayrılmaktadır. Bir grup onu Usul-u Akait’te sabit bir görüşe sahip olmadığından dolayı suçluyor. Bir grup onu hadis ilminde kuvvetli bir hafızaya sahip olmadığından dolayı suçluyor. Diğer bir grup ise onu kendi reyi ve kıyas ile amel ettiğinden dolayı suçluyor. Onun bazı reyleri sahih hadislerin aksinedir.”